Για πολλούς φορολογούμενους, η ιδιοχρησιμοποίηση ή η δωρεάν παραχώρηση χρήσης γης και ακινήτων αποτελεί μια φορολογική «παγίδα». Στην περίπτωση της ιδιοχρησιμοποίησης ή της δωρεάν παραχώρησης ακινήτων, θεωρείται ότι ο φορολογούμενος αποκτά εισόδημα που υπολογίζεται με τεκμαρτό τρόπο, σύμφωνα με τον νόμο. Η αξία αυτή προκύπτει από τα φύλλα υπολογισμού της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων για τα εντός σχεδίου, τα έντυπα Κ για τα ακίνητα που βρίσκονται εκτός του αντικειμενικού υπολογισμού της αξίας των ακινήτων (εκτός σχεδίου). Στη συνέχεια, το εισόδημα φορολογείται ανάλογα με τη φορολογική κλίμακα που ισχύει για το φυσικό ή νομικό πρόσωπο.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το τεκμαρτό εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση κατοικίας, μέχρι 200 τ.μ., προς τα παιδιά ή τους γονείς του φορολογούμενου δεν υπάγεται σε φόρο. Επίσης, στην περίπτωση αυτή, δεν αναγράφεται το ποσό αυτό στη φορολογική δήλωση. Τέλος, στην επιφάνεια των 200 τ.μ. προσμετρώνται εκτός από τους κύριους και οι βοηθητικοί χώροι (θέσεις στάθμευσης, αποθήκες κ.λπ.) που βρίσκονται πλησίον της κύριας κατοικίας και δεν υπάρχουν στην ίδια κατοικία.
Εξαιρέσεις
Το τεκμαρτό εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση κατοικίας μέχρι 200 τ.μ. προς τα τέκνα ή τους γονείς του φορολογούμενου ή προς άλλους ανιόντες ή κατιόντες εξ αίματος ή εξ αγχιστείας συγγενείς, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία, δεν υπάγεται σε φόρο. Το ποσό αυτό δεν αναγράφεται στη δήλωση. Δεν δύναται να δηλωθεί μέρος της κατοικίας ως δωρεάν παραχωρούμενο και το υπόλοιπο να δηλωθεί ως κενό.