Ο Γανυμήδης, το μεγαλύτερο φεγγάρι του ηλιακού μας συστήματος και δορυφόρος του Δία, υπήρξε στόχος ενός εντυπωσιακού αστεροειδούς, ο οποίος φαίνεται ότι ήταν 20 φορές μεγαλύτερος από εκείνον που ευθύνεται για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια. Αυτή η καταστροφική πρόσκρουση συνέβη περίπου πριν από 4 δισεκατομμύρια χρόνια και δημιούργησε έναν εκτενή κρατήρα πλάτους έως 1.000 μιλίων, ο οποίος γέμισε ξανά με βράχους και σκόνη που εκτινάχθηκαν κατά την σύγκρουση.
Σύμφωνα με υπολογιστικά μοντέλα, ο αστεροειδής ήταν πιθανότατα 185 μίλια πλάτος και χτύπησε με γωνία 60-90 μοιρών. Ο Δρ Ναογιούκι Χιράτα, πλανητολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κόμπε στην Ιαπωνία, εξηγεί ότι οι αυλακώσεις που καλύπτουν την επιφάνεια του Γανυμήδη θεωρούνταν για καιρό απόρροια πολλαπλών δακτυλίων που προήλθαν από αυτή τη γιγαντιαία πρόσκρουση. Ωστόσο, το μέγεθος του αντίκτυπου και οι επιπτώσεις του δεν ήταν σαφείς μέχρι τώρα.
Στο άρθρο του που δημοσιεύτηκε στο Scientific Reports, ο Χιράτα αναφέρει ότι η πρόσκρουση είχε σημαντική επίδραση στη δομή του φεγγαριού, το οποίο άρχισε να αιωρείται γύρω από τον άξονά του. Παρομοίως με το φεγγάρι της Γης, ο Γανυμήδης είναι παλιρροιακά κλειδωμένος στον Δία, γεγονός που σημαίνει ότι πάντα δείχνει τον ίδιο του τον πλευρό στον γίγαντα των αερίων.
Η πρόσκρουση αυτή θα είχε μεταμορφώσει ριζικά τον Γανυμήδη, ο οποίος με διάμετρο άνω των 3.000 μιλίων είναι μεγαλύτερος από τον Ερμή. Όπως σημειώνει ο Χιράτα, αυτή η σύγκρουση θα «εξάλειφε πλήρως την αρχική επιφάνεια» και θα επηρεάσει το εσωτερικό του, όπου οι επιστήμονες εικάζουν ότι υπάρχει ένας κρυμμένος ωκεανός αλμυρού νερού.
Ο Δρ Χιράτα επισημαίνει ότι, αν και δεν μπορεί να αποκλείσει εναλλακτικές θεωρίες, περαιτέρω στοιχεία μπορούν να προκύψουν από την αποστολή Juice της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας, η οποία ταξιδεύει προς τον Δία και τους δορυφόρους του. Η αποστολή στοχεύει να αναζητήσει θύλακες νερού και πηγές ενέργειας που είναι απαραίτητες για τη ζωή στα φεγγάρια του Δία.
Ο καθηγητής Λι Φλέτσερ, πλανητικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Λέστερ, σημειώνει ότι τα αρχαία εδάφη στα φεγγάρια του Δία δείχνουν δισεκατομμύρια χρόνια συγκρούσεων με άλλα διαστημικά αντικείμενα. «Η κατανόηση όλων αυτών των αλληλεπικαλυπτόμενων γεγονότων στις επιφάνειες των δορυφόρων είναι μια πρόκληση», προσθέτει. «Αυτή είναι μια σημαντική προσπάθεια να ανασυγκροτήσουμε τις συνθήκες μέσω υπολογιστικών προσομοιώσεων, με στόχο να κατανοήσουμε την κατανομή των ουλών στον Γανυμήδη».
Η αποστολή Juice αναμένεται να προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για τη γεωλογία του Γανυμήδη. «Όχι μόνο θα παρέχει τις καλύτερες εικόνες των επιφανειακών σχισμών που έχουν καταγραφεί ποτέ, αλλά θα εξετάσει και τυχόν υπολείμματα από την πρόσκρουση και τον επαναπροσανατολισμό του φεγγαριού. Οι παρατηρήσεις του Juice θα συνεισφέρουν στην κατανόηση αυτού του φαινομένου», καταλήγει ο Φλέτσερ.
Με πληροφορίες από Guardian
