Στις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023, ο ΣΥΡΙΖΑ υπέστη απώλεια πάνω από 10% των ποσοστών του, μεταφραζόμενη σε μείωση κατά περίπου 600 χιλιάδες ψήφους σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές του 2019. Αυτή η απώλεια αποτελεί μια πολιτική ανακατάταξη μεγάλης σημασίας για την αριστερά και την κοινωνία γενικότερα.
Οι ακαδημαϊκές μελέτες σχετικά με την ταυτότητα των αριστερών ψηφοφόρων και την εκλογική τους συμπεριφορά, καθώς και η συζήτηση για τις “πολιτικές διαχωριστικές γραμμές”, που παρουσιάζεται σε έρευνα του Γάλλου οικονομολόγου Τομά Πικετί, μπορούν να εξηγήσουν αυτό το αποτέλεσμα. Η έρευνα δείχνει ότι οι ανώτεροι μορφωμένοι ψηφοφόροι σε πολλές χώρες ψηφίζουν αριστερά κόμματα. Αυτή η εξέλιξη έχει μετατοπίσει την ατζέντα των αριστερών κομμάτων από τα ζητήματα της ανισότητας και της εργασίας στα θέματα των δικαιωμάτων και των θεσμών.
Η απώλεια μιας σημαντικής αριστερής δυναμικής από τον ΣΥΡΙΖΑ είναι πρόκληση και ευθύνη για την Πραγματική Αριστερά, που πρέπει να κινητοποιηθεί και να εκφράσει αυτόν τον κόσμο.
Ωστόσο, ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αλλάξει την ατζέντα του στη διάρκεια των χρόνων. Ένα παράδειγμα αυτού είναι η υπογραφή της τρίτης μνημονιακής συμφωνίας το 2015. Επίσης, όταν βρέθηκε στην αντιπολίτευση το 2019, συχνά ψήφιζε υπέρ των νομοσχεδίων της Νέας Δημοκρατίας. Υπάρχουν και άλλα στοιχεία που αμφισβητούν την πολιτική τους συνέπεια και επιρροή τους. Για παράδειγμα, δεν έχουν κατορθώσει να δημιουργήσουν ισχυρή συνδικαλιστική παράταξη σύμφωνα με την πολιτική τους δύναμη. Επίσης, η επιρροή της νεολαίας τους στους φοιτητικούς συλλόγους είναι περιορισμένη.
Η προοπτική του ΣΥΡΙΖΑ ότι οι φτωχοί λαϊκοί ψηφοφόροι είναι δεδομένοι και ότι θα τους ψηφίσουν ανεξαρτήτως της έλλειψης επιλογών είναι λανθασμένη. Αυτοί οι ψηφοφόροι εύκολα αποστρέφονται σε άλλα μικρότερα κόμματα ή αποφασίζουν να απέχουν από τις εκλογές. Αυτό εξηγεί γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ υπέστη τέτοια κατρακύλαση στα ποσοστά των εκλογών.
