Η Ευρωπαϊκή Ένωση στέλνει ένα τελικό μήνυμα στην Ελλάδα για να ολοκληρωθεί το Κτηματολόγιο, καθώς και οι πολεοδομικοί και χωροταξικοί σχεδιασμοί, να επιταχυνθούν οι διαδικασίες άδειας και να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Με αυτόν τον τρόπο, θα δημιουργηθεί ένα βελτιωμένο επενδυτικό περιβάλλον στη χώρα μας, σε συνδυασμό με τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αυτά τονίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην αξιολόγησή της για την Ελλάδα, στο πλαίσιο της αξιολόγησης των προγραμμάτων σταθερότητας των κρατών μελών.
Ωστόσο, ένα θέμα που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία είναι η επείγουσα ανάγκη να ολοκληρωθούν τα Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, τη βιομηχανία, τον τουρισμό και τις υδατοκαλλιέργειες. Αυτά τα πλαίσια θα εξασφαλίσουν μια πιο αποτελεσματική και αξιόπιστη περιβαλλοντική άδεια. Αν και η αναθεώρηση των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ξεκίνησε το 2018, δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, προκαλώντας καθυστέρηση στην ανάπτυξη αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων και, συνεπώς, επηρεάζοντας την προώθηση της “πράσινης” μετάβασης. Ακόμη και λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές, ο πρώην υφυπουργός Περιβάλλοντος, κ. Νίκος Ταγαράς, παράτεινε την προθεσμία για την ολοκλήρωση των μελετών μέχρι τις 27 Μαρτίου 2024.
Όσον αφορά τις τουριστικές επενδύσεις στην Ελλάδα, αυτές συνεχίζονται χωρίς ένα Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον τουρισμό από το 2017, όταν το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε το πρώτο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό του 2009. Αυτό το πλαίσιο επανήλθε σε ισχύ το 2015, αλλά το δεύτερο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο του 2014 ακυρώθηκε από τους ανώτατους δικαστές.
Επιπλέον, οι ευρωπαίοι εμπειρογνώμονες τονίζουν τη γενική έλλειψη πολεοδομικού σχεδιασμού σε ολόκληρη τη χώρα και τις χρονοβόρες περιβαλλοντικές άδειες, οι οποίες εμποδίζουν τις επενδύσεις. Παρά τις προσπάθειες για την επιτάχυνση της έκδοσης και ανανέωσης των περιβαλλοντικών όρων, οι διοικητικές προθεσμίες συχνά δεν τηρούνται. Επιπλέον, το αντίστοιχο μητρώο πιστοποίησης ιδιωτών περιβαλλοντικών επιθεωρητών ακόμα δεν έχει ενεργοποιηθεί.
Ένα άλλο ζήτημα που αναφέρεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι το ανεπαρκές νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία των περιοχών “Natura 2000”, πράγμα που απειλεί το πλούσιο φυσικό οικοσύστημα της Ελλάδας και περιορίζει την οικονομική δραστηριότητα σε αυτές τις περιοχές. Η ΕΕ επισημαίνει ότι, αν είχουν εκδοθεί τα απαιτούμενα Προεδρικά Διατάγματα και οι Υπουργικές Αποφάσεις για την προστασία και διαχείριση των περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών, θα υπήρχε νομική ασφάλεια για τις επιτρεπόμενες επενδύσεις σε περίπου 30% της ελληνικής επικράτειας που αποτελούν τις περιοχές Natura.
Επιπλέον, στις συστάσεις της προς την Ελλάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει την ανάγκη για επιτάχυνση στην ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και την καταχώρηση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων στα υποθηκοφυλάκεια και τα κτηματολογικά γραφεία. Ειδικά, επισημαίνεται η ύπαρξη “εκτεταμένων καθυστερήσεων σε ορισμένες περιπτώσεις, που επηρεάζουν αρνητικά τις μεταβιβάσεις και τους πλειστηριασμούς ακινήτων”. Σύμφωνα με την Επιτροπή, μέχρι σήμερα έχει συλλεχθεί το 72% των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων στη χώρα, και για το 99,2% της επικράτειας έχει ολοκληρωθεί ή βρίσκεται υπό εξέλιξη η κτηματογράφηση. Εκτιμάται ότι η κτηματογράφηση θα ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους. Ωστόσο, σύμφωνα με ενημερωμένα στοιχεία του Ελληνικού Κτηματολογίου, η συλλογή δηλώσεων ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων βρίσκεται στο 87% και απομένει η ολοκλήρωση της κτηματογράφησης σε πέντε περιοχές (γνωστές και ως “ορφανές”) έως το τέλος του 2025, καθώς και η μετάβαση των δύο παλαιών Κτηματολογίων (Πρωτευούσης και Δωδεκανήσων) στη νέα δομή, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2027.
