Οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν ότι η Ελλάδα κατατάσσεται τρίτη στην απορρόφηση κονδυλίων από το νέο ΕΣΠΑ, με συμβάσεις που ξεπερνούν τα 6 δισ. ευρώ και πληρωμές σχεδόν 1,2 δισ. ευρώ. Αν και πολλοί προέβλεπαν επανάληψη των προ διετίας προβλημάτων στη διαχείριση πόρων, η χώρα κατάφερε να διασφαλίσει 100% απορρόφηση στο προηγούμενο πρόγραμμα. Ωστόσο, οι απαιτήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης, σε συνδυασμό με τις τρέχουσες προκλήσεις του ΕΣΠΑ, αναμένεται να δοκιμάσουν την αντοχή του συστήματος.
Η απορρόφηση είναι μόνο η μισή εικόνα. Η άλλη πλευρά αφορά τη διαφάνεια όλων των συμβάσεων, ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει αμφιβολία για τα 26,2 δισ. ευρώ της νέας προγραμματικής περιόδου.
Νέοι Έλεγχοι
Ο αρμόδιος υπουργός Ν. Παπαθανάσης ανακοίνωσε αλλαγές στο πλαίσιο των ελέγχων, προσθέτοντας επιπλέον ασφαλιστικές δικλείδες. Οι έλεγχοι θα εστιάζουν στη νομιμότητα των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων, που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ 2021-2027, διασφαλίζοντας την επιλεξιμότητα των δαπανών.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι οι διαδικασίες ελέγχου καλύπτουν το τεύχος διακήρυξης, το κείμενο της αρχικής σύμβασης και τις τροποποιήσεις της. Το ενδιαφέρον είναι πως οι Διαχειριστικές Αρχές μπορούν να επεκτείνουν τους ελέγχους πέρα από εκείνους που έχουν πραγματοποιηθεί από άλλα ελεγκτικά όργανα.
Όταν ένα θέμα ελέγχεται ήδη από το Ελεγκτικό Συνέδριο ή την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, οι Διαχειριστικές Αρχές θα εξετάζουν τα αποτελέσματα αυτών των ελέγχων και δεν θα απαιτείται δεύτερη εξέταση, εκτός αν υπάρχουν στοιχεία που δεν εξετάστηκαν προηγουμένως.
Προληπτικοί Έλεγχοι
Οι συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών που ξεπερνούν τις 100.000 ευρώ, καθώς και οι συμβάσεις έργων άνω των 500.000 ευρώ, θα υπόκεινται σε προληπτικούς ελέγχους. Για μικρότερες συμβάσεις, ο έλεγχος διεξάγεται κατά την υποβολή της πρώτης δαπάνης.
Σημειώνεται ότι όλες οι δημόσιες συμβάσεις μεταξύ φορέων του δημοσίου ελέγχονται ανεξαρτήτως προϋπολογισμού, και πριν από την έγκρισή τους από τα αρμόδια όργανα. Μια θετική γνωμοδότηση είναι προαπαιτούμενη για τη χρηματοδότηση και απαιτείται να αναφέρεται σε όλες τις σχετικές αποφάσεις.
Αν κατά τη διάρκεια των ελέγχων εντοπιστούν παρατυπίες, θα προτείνονται διορθωτικά μέτρα ή θα προσδιορίζεται το ποσοστό διόρθωσης αν είναι εφικτό.
