Το εθνικό πένθος κηρύσσεται όταν πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν μετά από φυσική καταστροφή, τρομοκρατική επίθεση ή άλλο τραγικό γεγονός. Επίσης, κηρύσσεται για τον θάνατο ενός ιδιαίτερα σημαντικού προσώπου για ένα έθνος ή έναν λαό.
Κατά τη διάρκεια του εθνικού πένθους, μπορεί να αποφασιστεί το κλείσιμο δημόσιων υπηρεσιών και σχολείων, η ανάρτηση σημαιών μεσίστια και άλλων συμβολικών κινήσεων. Επίσης, παρατηρείται ενός λεπτού σιγή σε διάφορες συναθροίσεις και συγκεντρώσεις πλήθους.
Έχουν κηρυχθεί 8 φορές τριήμερα εθνικά πένθη:
– Τον Ιούλιο του 1996, μετά την αποδημία του Παρθενίου Γ’ Αλεξανδρείας.
– Το καλοκαίρι του 2007 για τις εκτενείς πυρκαγιές σε πολλά μέρη της χώρας, με την Ηλεία να υποφέρει τις μεγαλύτερες καταστροφές και τουλάχιστον 63 άνθρωποι να χάνουν τη ζωή τους.
– Τον Ιούλιο του 2018, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν την Αττική και συγκεκριμένα το Μάτι, με πολλούς θανάτους και τραυματίες.
– Το Σεπτέμβριο του 2021, μετά τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη.
– Τον Δεκέμβριο του 2021, μετά τον θάνατο του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας Καρόλου Παπούλια.
– Τον Φεβρουάριο του 2022, μετά τον θάνατο του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας Χρήστου Σαρτζετάκη.
– Τον Μάρτιο του 2023, μετά την τραγωδία της σύγκρουσης των 2 τρένων στα Τέμπη.
– Τον Ιούνιο του 2023, μετά το πολύνεκρο ναυάγιο με μετανάστες στην Πύλο.
Συνολικά, έχουν κηρυχθεί εθνικά πένθη στην Ελλάδα τις εξής φορές:
– Τον Μάρτιο του 1994, μετά τον θάνατο της Μελίνας Μερκούρη.
– Τον Ιούνιο του 1996, μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου.
– Τον Ιούλιο του 1996, μετά την αποδημία του Παρθενίου Γ’ Αλεξανδρείας.
– Τον Απρίλιο του 1998, για τον θάνατο του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
– Τον Απρίλιο του 1998, μετά την αποδημία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Σεραφείμ.
– Τον Σεπτέμβριο του 2001, μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στις Ηνωμένες Πολιτείες.
– Τον Σεπτέμβριο του 2004, μετά το θάνατο του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Πέτρου Ζ’.
– Τον Αύγουστο του 2005, μετά το δυστύχημα της αεροπορικής εταιρείας Helios.
– Τον Ιανουάριο του 2008, μετά τον θάνατο του Αρχιεπίσκοπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλου.
– Τον Μάιο του 2017, μετά τον θάνατο του πρώην πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.
– Τον Νοέμβριο του 2017, για τις πλημμύρες στην Δυτική Αττική.
– Τον Ιούλιο του 2018, μετά τις πυρκαγιές στην Αττική.
– Τον Σεπτέμβριο του 2021, μετά τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη.
– Τον Οκτώβριο του 2021, μετά τον θάνατο της Φώφης Γεννηματά.
– Τον Δεκέμβριο του 2021, μετά τον θάνατο του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας Καρόλου Παπούλια.
– Τον Φεβρουάριο του 2022, μετά τον θάνατο του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας Χρήστου Σαρτζετάκη.
– Τον Μάρτιο του 2023, μετά τη σύγκρουση των 2 τρένων στα Τέμπη.
– Τον Ιούνιο του 2023, μετά το πολύνεκρο ναυάγιο με μετανάστες στην Πύλο.
